Denge Psikoloji

Uzman Klinik Psikolog Şener YAZICI

Okul Korkusu

Okul korkusu, çocukların okula gitmekten duyduğu aşırı kaygı, endişe ve korku durumudur. Bu durum, çocuğun okula gitmeyi reddetmesine veya okulda stres ve fiziksel rahatsızlıklar yaşamasına neden olabilir. Okul korkusu genellikle okul öncesi ve ilk okul yıllarında daha yaygın görülse de, herhangi bir yaşta da ortaya çıkabilir. Çocuklar, sosyal ilişkilerde zorluklar, öğretmenle olan ilişkiler veya okulda yaşadıkları olumsuz deneyimler nedeniyle okul korkusu geliştirebilirler. Ayrıca, okulda başarı beklentisi, ayrılma kaygısı veya değişen rutinler de korkuya yol açabilir. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin destekleyici ve sabırlı bir yaklaşımı, çocuğun okul korkusunu yenmesine yardımcı olabilir. Erken dönemde profesyonel destek almak, çocuğun güven duygusunu pekiştirerek, okul korkusunun aşılmasına katkı sağlar. Çocuğun kaygılarını dinlemek ve onlara çözüm yolları sunmak önemlidir.

okulkorkusu

Okul Korkusunun Nedenleri

1. Ayrılık Kaygısı

Okul korkusunun en yaygın nedenlerinden biri, aileden ayrılma kaygısıdır. Özellikle okula yeni başlayan çocuklar, evlerinden ve ebeveynlerinden ayrı kalmayı zor bulabilirler. Bu, özellikle anne-baba ile güçlü bağ kurmuş çocuklarda sıkça karşılaşılan bir durumdur. Çocuklar, bağımsızlık kazanırken, bu durum onlarda kaygı ve güven eksikliği yaratabilir.

2. Sosyal Kaygı ve Yargılanma Korkusu

Bazı çocuklar, arkadaşlarıyla etkileşime girerken ya da sosyal durumlarla başa çıkarken kaygı yaşayabilirler. Yargılanma korkusu, sosyal reddedilme endişesi ve aşağılanma korkusu, okul korkusunu tetikleyen unsurlar arasında yer alır. Çocuk, sınıf içindeki grup dinamiklerinden ya da öğretmeninin tutumlarından rahatsız olabilir.

3. Akademik Baskılar ve Performans Korkusu

Çocuklar, özellikle akademik başarıya yönelik baskı altında olduklarında, başarısızlık korkusu yaşayabilirler. Bu korku, okula gitmeyi gereksiz bir tehdit olarak görmelerine yol açabilir. Ailelerin beklentileri, okulda zorlayıcı sınavlar, ödevler ve öğretmenlerin yüksek standartları, çocukta yüksek kaygı yaratabilir.

4. Fiziksel Korkular ve Güvenlik Endişeleri

Çocuk, okulda yaşadığı fiziksel güvenlik endişeleri nedeniyle de korku hissedebilir. Okulda zorbalık, öğretmenin sert tutumu ya da öğrenciler arasında ilişkilerdeki sorunlar çocuğun okula karşı duyduğu korkuyu artırabilir.

5. Geçmişteki Travmatik Deneyimler

Okulda yaşanan geçmişteki olumsuz deneyimler, okul korkusunun temel nedenlerinden biridir. Zorbalık, öğretmen ya da arkadaşlar tarafından dışlanma, fiziksel veya duygusal şiddet gibi travmatik olaylar, çocuğun okuldan duyduğu korkuyu pekiştirebilir.

Okul Korkusunun Belirtileri

1. Fiziksel Belirtiler
  • Baş ağrıları ve mide bulantıları gibi stresle bağlantılı fiziksel rahatsızlıklar.
  • Terleme, titreme veya çarpıntı gibi kaygı belirtileri.
  • Ağlama ve güçlü tepkiler ile okula gitmekten kaçınma.
2. Davranışsal Belirtiler
  • Okula gitmek istememe ve okula gitmeyi reddetme.
  • Günlerce okula gitmeyi erteleme ve çeşitli bahaneler üretme.
  • Sürekli okula gitmeye karşı direnç gösterme ve anne-babaya yapışma.
  • Okuldan gelen bir çağrı ya da hatırlatıcı bir mesajla bile kaygı duymak.
3. Duygusal Belirtiler
  • Aşırı kaygı, sinirlilik ve düşük ruh hali.
  • Kendini yetersiz hissetme ve güvensizlik.
  • Sürekli endişe ve okul hakkında düşüncelere takılma.

Okul Korkusuyla Başa Çıkma Yöntemleri

1. Duygusal Destek ve İletişim

Çocuğa, okul korkusuyla başa çıkabilmesi için duygusal destek sağlanmalıdır. Ebeveynler, çocukla açık bir şekilde konuşmalı, korkularını dinlemeli ve endişelerini anlamaya çalışmalıdır. Anlayışlı bir tutum sergilemek, çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar.

2. Kademeli Okula Alıştırma

Okula alışmaya başlayan bir çocuk, günlük okul rutini ile kademeli olarak okula alıştırılabilir. İlk başta kısa süreli okula gitmek, zamanla süreyi artırmak kaygıyı hafifletebilir. Çocuğun okula gitmeye alışması için yavaş ve nazik bir geçiş süreci gereklidir.

3. Pozitif Pekiştirme

Çocuğun okula gitmeye karar verdiğinde, onu ödüllendirme ve başarılarını kutlama önemlidir. Olumlu pekiştirme, çocuğa okulun zorlayıcı bir deneyim olmadığını göstermeye yardımcı olur. Bu yöntem, çocuğun okula karşı pozitif bir tutum geliştirmesini sağlar.

4. Öğretmen ve Okul Yönetimi ile İşbirliği

Ebeveynler, öğretmenle ve okul yönetimiyle işbirliği yaparak çocuğun okul ortamına alışmasını sağlayabilirler. Okulda, öğretmenlerin güvenli ve anlayışlı bir tutum sergilemesi, çocukların okula kaygısız bir şekilde başlamalarını sağlayabilir.

5. Okulda Güvenlik ve Destek

Eğer okulda zorbalık ya da güvenlik problemleri varsa, bu durumu okul yönetimiyle konuşmak önemlidir. Okul ortamının güvenli hale getirilmesi, çocuğun okula karşı duyduğu korkuyu azaltabilir.

6. Profesyonel Yardım

Eğer okul korkusu uzun süre devam ediyor ve çocuğun yaşamını etkiliyorsa, bir psikolojik danışmandan veya uzmandan yardım almak faydalı olabilir. Uzmanlar, çocuğun kaygısının temel sebeplerini belirleyerek doğru terapi yöntemleriyle çocuğun kaygısını yönetmelerine yardımcı olabilirler.

Okul Korkusunun Yönetilmesi ve Çocuğun Desteklenmesi

Okul korkusu, çocuğun duygusal gelişimini etkileyen ve okul performansını olumsuz yönde etkileyebilen yaygın bir sorundur. Çocukların duygusal ihtiyaçlarını anlamak, aile içindeki güvenli ortamı sağlamak, okulda destekleyici bir tutum geliştirmek ve gerektiğinde profesyonel yardım almak, okul korkusunun üstesinden gelinmesine yardımcı olacaktır. Okul korkusu, doğru yaklaşımla aşılabilir ve çocuğun sağlıklı gelişimi desteklenebilir.